Διαφορετικότητα: Πως την εξηγούμε στα παιδιά

Η διαφορετικότητα, υπάρχει και είναι εκείνη που κάνει τον κόσμο μας όμορφο και μοναδικό. Εντείνεται συνεχώς και αποτελεί θέμα συζήτησης που δεν τελειώνει ποτέ. Όπως οι ενήλικες, έτσι και τα παιδιά, αναγνωρίζουν το διαφορετικό, εκείνο δηλαδή που δε μοιάζει με τα οικεία τους.

Η διαφορετικότητα, είναι μία ευρεία έννοια και περιλαμβάνει μια σειρά χαρακτηριστικών που καθιστούν ένα άτομο ελαφρώς διαφορετικό από τον μέσο όρο. Τέτοια χαρακτηριστικά είναι:

Το φύλο
Η ηλικία
Η γλώσσα
Η εθνικότητα
Η αναπηρία
Το γνωσιακό επίπεδο
Το κοινωνικό επίπεδο
Το οικονομικό επίπεδο

Αποδοχή της διαφορετικότητας

Η διαφορετικότητα σχετίζεται με την δυνατότητα αποφυγής των διακρίσεων σε βάρος μας και του μη αποκλεισμού μας. Η διαφορετικότητα συνδέεται στενά με την ισότητα: ίσες ευκαιρίες, ίση μεταχείριση και ίσες αμοιβές. Η αποδοχή, σημαίνει αναγώριση, κατανόηση… αγάπη.

Πηγή: Ηλεκτρονική Πλατφόρμα για την Εκπαίδευση Ενηλίκων στην Ευρώπη

Τα παιδιά, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και το θέμα της διαφορετικότητας είναι ιδιαίτερα λεπτό. Πώς μπορούμε λοιπόν, να εξηγήσουμε στα παιδιά με κατανοητό τρόπο τη διαφορετικότητα;

1. Συζήτηση

Ακούστε το παιδί σας. Αφήστε το να εκφράσει τις ανησυχίες και τις απορίες του. Έπειτα, εξηγήστε ότι τίποτα και κανείς στον κόσμο δεν είναι ίδια. Επειδή τα παιδιά, μαθαίνουν πιο εύκολα μέσα από το παιχνίδι, εφαρμόστε το Παιχνίδι Παρατήρησης.

Η διαφορετικότητα ίσως είναι το πιο δύσκολο πράγμα που υπάρχει σε μια κοινωνία, αλλά μπορεί να είναι και το πιο επικίνδυνο αν δεν υπάρχει – William Sloane Coffin

2. Παιχνίδι Παρατήρησης

Παρουσιάστε τη διαφορετικότητα με εικόνες γνώριμες για το παιδί. Ένα τριαντάφυλλο και μια παπαρούνα είναι εξίσου όμορφα λουλούδια αλλά τελείως διαφορετικά. Ένα μήλο, ανάλογα με την εποχή και το είδος του, μπορεί να είναι κόκκινο ή πράσινο, μικρό ή μεγαλύτερο. Συγκρίνετε δύο ίδια μήλα. Και τα δύο έχουν σχεδόν το ίδιο χρώμα, σχεδόν το ίδιο μέγεθος, σχεδόν την ίδια γεύση. Όλα αυτά τα “σχεδόν ίδια” είναι εκείνα που ορίζουν τη διαφορετικότητα.

Να θυμάσαι ότι είσαι απολύτως μοναδικός. Όπως και όλοι οι άλλοι – Margaret Mead

3. Ζωγραφική

Ζητήστε από το παιδί, να ζωγραφίσει σε ένα χαρτί το αγαπημένο του πρόσωπο. Σε ένα άλλο χαρτί, ζωγραφίστε κι εσείς το ίδιο πρόσωπο, χωρίς να κοιτάτε ο ένας το χαρτί του άλλου. Στο τέλος, εμφανίστε τις ζωγραφίες σας. Παρόλο που σκεφτόσασταν το ίδιο πρόσωπο, οι δύο απεικονίσεις διαφέρουν μεταξύ τους.
– Γιατί;
– Γιατί, ο κάθε ένας μας, αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον κόσμο.

Μπορείτε επίσης, να ζητήσετε από το παιδί, να ζωγραφίσει ξανά το ίδιο πρόσωπο. Μόλις ολοκληρώσει και τη δεύτερη ζωγραφιά του, συζητήστε τις διαφορές.

Δεν υπάρχουν ούτε δυο άνθρωποι στον κόσμο που να βλέπουν τη ζωή με τον ίδιο ακριβώς τρόπο – Βόλφγκανγκ Γκαίτε

4. Φωτογραφίες

Εκτυπώστε, μερικές φωτογραφίες δικές σας, του παιδιού, ή οποιουδήποτε προσώπου. Έπειτε κόψτε τις φωτογραφίες στη μέση και αφήστε το παιδί να παρατηρήσει πόσο διαφέρουν τα χαρακτηριστικά στο δεξί από το αριστερό ήμισυ του προσώπου. Με αυτή τη μέθοδο, θα δείξετε στο παιδί σας, ότι ακόμα και ο ίδιος του ο εαυτός είναι διαφορετικός. Επίσης, μπορείτε να του δείξετε φωτογραφίες πιο παλιές, όταν π.χ. το παιδί ήταν μωρό, και πιο πρόσφατες. Στην πορεία του χρόνου, ο άνθρωπος αλλάζει, είναι μοναδικός.

Θυμήσου ότι είσαι μοναδικός. Αν αυτό δεν αξιοποιηθεί, τότε κάτι υπέροχο έχει χαθεί – Μάρθα Γκράχαμ

5. Παραμύθια

Φτιάξτε τις δικές σας ιστορίες, με ξεχωριστούς ήρωες. Οι ιδιαιτερότητες, γίνονται πρωταγωνιστές. Υπογραμμίζεται η δύναμη της θέλησης και η αξία της διαφορετικότητας. Τα παιδιά μαθαίνουν να αναγνωρίζουν το διαφορετικό, σαν μια ξεχωριστή ομορφιά και όχι σαν κάτι κατακριτέο.

Μπορεί να μην είμαι καλύτερος, αλλά τουλάχιστον είμαι διαφορετικός – Ζαν Ζακ Ρουσσώ

Μην ξεχνάτε, ότι τα παιδιά δεν ακούν τα λόγια, αλλά αντιγράφουν τις πράξεις. Χρειάζεται λοιπόν, να έχουμε αποδεχτεί εμείς – οι ενήλικες, πρώτα τη διαφορετικότητα και να τη σεβομαστε.

Διαβάστε εδώ: Βιβλιοπρόταση: Το άσπρο μπαλόνι φτάνει στην άκρη του ονείρου. Ένα παραμύθι αφιερωμένο στη Διαφορετικότητα.